EL CERRAHİSİ İZMİR

El Cerrahisi

El ameliyatlarında özellikle el yaralanmaları, dejeneratif hastalıklar ve doğuştan var olan bozuklukların tedavisi yapılmaktadır. El ameliyatlarında amaç elin fonksiyonlarını düzeltmek ve bunun yanı sıra mümkün olduğu kadar görünüme de önem vermektir. Fonksiyon zenginliğinden dolayı elin her problemi çeşitlilik kendine has çözümler içermektedir. El yaralanmalarında ameliyat sonrası  ele yapılan pansuman alçı atel dediğimiz destek ile korumaya alınır. Böylece elin hareketleri de kontrol altına alınmış olur. Yaralanmaya göre belli bir süre sonra özel yapılmış aletlerle tendon hareketleri ile ilgili pasif egzersizlere başlanır.

El ameliyatlarında özellikle el yaralanmaları, dejeneratif hastalıklar ve doğuştan var olan bozuklukların tedavisi yapılmaktadır. El ameliyatlarında amaç elin fonksiyonlarını düzeltmek ve bunun yanı sıra mümkün olduğu kadar görünüme de önem vermektir. El her ne kadar küçük bir organ olsa da fonksiyon olarak insan için son derece önem arzetmektedir. Fonksiyon zenginliğinden dolayı elin her problemi çeşitlilik kendine has çözümler içermektedir.

Elinizle ilgili bir probleminiz varsa, bir plastik cerraha başvurarak çözümü konusunda detaylı bilgi alabilirsiniz. Cerrahi tedavi önerilirse, mutlaka aklınızdaki soruları açıklığa kavuşturmalısınız. Nasıl, nerede ve hangi anestezi ile yapılacağı, riskleri, ameliyat sonrası yapılması gerekenler ve beklentiler konuşulmalıdır. Riskleri arasında kötü yara iyileşmesi, duyu ya da fonksiyon kaybı, kanama ve enfeksiyon (iltihap) görülebilir. Ancak bunlar tedavi edilebilir problemlerdir.
1. El Yaralanmaları

El yaralanmasının tedavisi yaralanmanın oluş şekline, yaralanan dokulara ve geçen süreye göre değişir. Tendon, sinir ve damar kesilerinin tedavisi daha fazla özellik arzetmektedir. Her el yaralanması birbirinden farklıdır ve tevdileri de farklılık arzetmektedir. Öncelikli olarak uygulanan tedavi fonksiyonları maksimum düzeyde sağlanmalı; unutulmamalıdır ki tendon (kasların hareketini kemiklere aktaran beyaz renkli kirişler) fonksiyonlarının tam olabilmesi için kemik, deri örtüsü ve sinir dokusunun sağlıklı olması gerekmektedir. Tendon kesilerinde hareket ortadan kalkar. Sinir kesilerinde de aynı şekilde hareket görülmez. Deri yaralanmaları ve kemik yaralanmaları da tendon hareketlerini etkilemektedir. Bunların iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Dirsekten daha aşağıda oluşacak yaralanmalarda damar, tendon, sinir veya kemik tek tek ya da birlikte hasar görebilir. Bu hastaların muayenesinde sırasıyla kanama, duyu siniri fonksiyonları ve hareket fonksiyonları (motor sinir ve tendon) değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonunda yaralanan dokuların tedavisi planlanır.

Önce ele uygulanan turnike ile daha kansız bir ortamda çalışılması sağlanır. Böylece eldeki anatomik yapılar daha rahat fark edilir. Kesilen yaralanan dokular uygun dikişler ve teknikle dikilir. Tendon uçları tazelenerek tam olarak uç uca yerleştirilip, dikilmesi gereklidir. Dikkat edilmesi gereken nokta, tendon özel tüneller boyunca hareket ettiğinden yanlış onarımlar hareketi bozabilir. Turnike açılıp, kanayan yerler kontrol edilir. Yırtılma veya ezilme tarzındaki yaralanmalarda ise tendon eksiklikleri hastanın başka yerindeki tendonların alınıp kullanılması ile onarılabilmektedir. Geciktirilmiş hastalarda önce silikon borularla tendon tüneli oluşturulup, daha sonra da tendon nakilleri yapılabilmektedir.
El Yaralanmaları Ameliyat Sonrası:

Ameliyat sonrası ele yapılan pansuman alçı atel dediğimiz destek ile korumaya alınır. Böylece elin hareketleri de kontrol altına alınmış olur. Yaralanmaya göre belli bir süre sonra özel yapılmış aletlerle tendon hareketleri ile ilgili pasif egzersizlere başlanır. Pasif egzersizler tendonun çevre dokuya yapışmasını engelleyecektir. Daha sonra cerrahınızın uygun gördüğü zamanda aktif istemli hareketler başlatılır. Daha sonra rehabilitasyon için fizik tedavi uzmanına gönderilir. Ameliyat sonrası bakım ve tedavi son derecede önemlidir.
2. Karpal Tünel Sendromu

Karpal tünel, bilekte, tendonlar ve elin ana sinirlerinden biri olan median sinirin geçtiği bir tüneldir. Tünelin içindeki basınçta çeşitli nedenlerle, yaralanmalar, gebelik sırasında sıvı toplanması, aşırı kullanma veya tekrarlayıcı hareketlerden sonra artış görülebilmektedir. Bu basınç artması sıklıkla uyuşukluk, ağrı, el fonksiyonlarının kısıtlanması ve elektriklenme hissine neden olur.

Hastalarda bulgular hafifse konservatif tedaviler yani elin atele alınması ve antienflamatuar ilaçlar gibi cerrahi olmayan diğer tedavi seçenekleri tercih edilmektedir. Eğer el kaslarının zayıflaması ve el ayasının incelmesi gibi ağır bulgular varsa, cerrahi tedavi hastaya fayda edebilmektedir.

Ameliyat endoskopik olarak bilekten ve elin ayasından iki delik açılarak yapılabildiği gibi, avuç içinin ortasından bileğe doğru bir kesi yapılarak bütün karpal tünelin görülmesiyle de yapılabilir. Daha sonra median sinir üzerindeki basıncı ortadan kaldırmak için bası yapan dokular kesilerek ameliyata son verilir.
Karpal Tünel Sendromu Ameliyat Sonrası:

Ameliyattan sonra pansuman ve atel yapılıp, hareket kısıtlanır. Ameliyat izi gittikçe kaybolacak ve zor görünür bir hale gelecektir. Yapılan ameliyatta elin içindeki çizgiler kullanıldığından izi çok belirgin olmaz. Ameliyat sonrası sinirde kalıcı hasar oluşmamışsa, olumlu sonuçlar alınmaktadır. Karpal tünel sendromu kaygısı taşıyorsanız, erken dönemdeki tedavi daha iyi sonuçlar vereceğinden bir plastik cerraha başvurmanız daha faydalı olacaktır.
3. Romatoid Artrit

Romatoid artrit eklem iltihabı anlamına gelir; vücudun eklemli bölümlerinin şeklini ve fonksiyonuna zarar verebilen ve eklem hareketlerini kısıtlayan bir hastalıktır. En çok parmak eklemlerinde şekil bozukluklarına yol açar ki, bu aynı zamanda el hareketlerini de bozmaktadır.

Çok ilerlemiş bozukluklarda cerrahi gerekir ki, buna romatolog ve plastik cerrah beraber karar vererek hastaya ameliyatın uygun olacağını söylerler. Tendon onarımı eklem ameliyatları ve yapay eklem protezleri yapılacak ameliyatlar arasında sayılabilir. El fonksiyonlarının tamamı düzelmese de şekil ve olan fonkisyonların daha etkili kullanımı sağlanabilir. Bu ameliyatlardan sonra yine romatoid artrite bağlı hasarlar oluşmaya devem edecektir. Yani tekrar tekrar ameliyat gerekebilir.
4. Dupuytren Kontraktürü

Avuç içinde cilt ve cilt altındaki dokunun çekinti yapmasıyla karekterize bir hastalık olan Dupuytren kontraktürü; kalın, nedbe benzeri doku avuç içi ve parmaklar arasıunda cildin hemen altında ortaya çıkar ve ilerleyip, parmakları avuç içine doğru çekerek el hareketlerini bozabilir. Ailede de görülebilir. Nedeni tam olarak bilinmese de şeker hastaları ve karaciğer hastalarında daha sık ortaya çıktığı görülmektedir. Kalın nedbe şeklindeki dokular temizlenerek el hareketlerinde rahatlama sağlanır. Tecrübeli cerrahlarca yapılmadıkça ameliyat bölgesinde sinir dokusu yaralanabilir. Bazen deri açıklığı olabilir, bu da deri grefti dediğimiz yamalarla kapatılır. Sütürler alındıktan sonra el rehabilitasyona alınır.
5. Doğumsal El Bozuklukları

El gelişimini etkileyen ve elin kullanımında belirgin problemlere neden olan deformitelerdir. El bozuklukları tipine göre değişen yaşlarda opere edilmektedir. Sindaktili en sık görülen doğumsal el bozukluğudur. Diğerleri ise polidaktili (fazla parmak), tetik parmak, kıvrık parmak, başparmak noksanlığı, parmak kısalığı ve parmak yokluğu olarak sayılabilir. Cerrahi olarak tedavisi yapılan parmaklarda %100 düzelme görmek oldukça zordur.

Tüm doğuştan bozukluklarda mutlaka başka organ anomalisi olup olmadığı araştırılmalıdır.

Sindaktili: Doğuştan eldeki veya ayaktaki parmakların yapışık olmasıdır ki, hastaların yarısında tek tarafta görülür. Ailede başka kişilerde sindaktiliye sıklıkla rastlanır. Sindaktili Poland sendromu (torasik yapıların-meme eksikliği gibi- konjenital yokluğu ve el malformasyonu) ile birlikte görülür. En sık 3-4.parmaklarda görülür. Tedavisinde yapışıklık açılırken, parmaklarda çekinti olmadan düzgün bir parmak arası yapılarak, normal bir tırnak görüntüsü ile, kemik bozukluk varsa kemik şeklinin de düzeltilmesi esastır. Sindaktili ideal ameliyat zamanlaması 24 ay olup, 36 aya kadar ameliyat yapılabilir. Kemik anormallik varsa daha erken yaşta da ameliyat yapılabilir. 24 aya kadar anestezi riskleri nedeniyle ameliyat tercih edilmez.
6. İyileşme ve Rehabilitasyon

El, çok hassas bir organ olduğundan ameliyat sonra çeşitli derecelerde ağrı olabilir. Ağrı kesici ile rahatlatılabilir. Ameliyat sonrası el atele alınır, belli bir süre hareketsiz bırakılarak iyileşme sağlanır ki, daha sonra rehabilitasyon ile el hareketlerine tekrar kavuşturulmalıdır. Daha çabuk iyileşme sağlanması için deneyimli bir fizyoterapist tarafından fiziksel tedavi ve rehabilitasyon gerekebilir. Rehabilitasyon el eksersizleri, masaj terapisi, elektriksel sinir uyarımı, splintleme, germe ve özel sargıları ile yapılabilmektedir. Aile hekimi hasta ve ailesinin cerrahi rekonstrüksiyonun avantajlarını en üst seviyeye getirmek ve kontraktürleri önlemek amacıyla verilen egzersiz ve rehabilitasyon programının uygulanmasını takip etmelidir.